تایی چی
منو
قبل
بعد
تایی چی را بیشتر بشناسیم
افسانه های زیادی پیرامون این ورزش باستانی وجود دارد و حتی در یکی از این افسانه ها معتقدند یوگی های هندوستان در هنگام مهاجرت از هند به چین در کوههای تبت برای دفاع از خود در مقابل مهاجمین این هنر رزمی را ساختند که منشا تمامی هنرهای رزمی امروز در جهان شد.
بر اساس تاریخچه هنرهای رزمی، این هنر ها برای مبارزه های واقعی و استفاده در جنگها و نبردهای مختلف ابداع شده اند. هریک از اساتید، تکنیکهایی را در اثر تجربه و تمرین و یا مراقبه بر طبیعت پیدا می کردند که بعضاً باعث برتری آنها و شاگردانشان در مبارزات می شده است.
هدف از اجرای تکنیک های رزمی به صورت انفرادی و نحوه تمرین و آموزش این تکنیک ها به این شکل بوده که اساتید هنرهای رزمی برای آنکه تکنیک های رزمی را به شاگردان خود آموزش دهند، یک سناریوی رزمی برای یک دسته از تکنیک ها طراحی می کردند و آن سناریو را به شاگردان خود آموزش داده و آنها تمرین می کردند.
این سناریو شامل حرکات ضربه و دفاع با دشمن فرضی بوده، بدین ترتیب شاگردان تکنیکهای رزمی آن سبک را صدها و هزاران بار به صورت انفرادی و یا در بعضی مواقع به صورت مبارزات قراردادی و تمرینی با استاد خود و یا هنرجویان دیگر تمرین می کردند تا در تکنیکهای رزمی مهارت لازم را کسب کرده و بتوانند به بهترین نحو از آنها در مبارزات واقعی استفاده کنند. بعد ها مجموع این سناریو های رزمی طراحی شده توسط اساتید هر سبک، شاخص آن سبک شده، محتوای رزمی هر سبک در سناریو های رزمی بوده به آنها فرم های رزمی گفتند.
همانطور که گفته شد اساتید
هنرهای رزمی این فرمها و سبک ها را با مشاهده و مراقبه بر طبیعت و ابعاد مختلف آن
ابداع می کردند.
برای مثال با مشاهده نحوه
مبارزه ببر و میزان قدرت پنجه ببر، سبک پنجه ببر را ابداع کردند و بسیاری سبک های
دیگر از این دست مانند : سبک پنجه عقاب ، سبک مار ، سبک مانتیس ، سبک عقرب ، سبک
درنای سفید ، سبک میمون و… همینطور برخی سبکها از ترکیب چند حیوان
مختلف و یا چند عنصر مختلف ساخته می شدند مانند سبک شینگ یی چوان و تای چی چوان.
سبک استاندارد فدراسیون جهانی ووشو
تای چی سبک استاندارد (نسل اول) نخستین بار در سال ۱۹۵۶ با معرفی فرم ۲۴ حرکتی استاندارد به دنیای تای چی معرفی شد. کمیتهٔ ملی ورزش چین، که زیر نظر دولت چین اداره می‌شود، از چندین سال قبل از این تاریخ در تدارک ایجاد شاخه‌ای از تای چی بود که پتانسیل تبدیل شدن به ورزشی همگانی را دارا بوده و در ارتقاء سلامتی عموم جامعه نقش داشته باشد. در حرکتی بزرگتر نیز انجمن ووشوی چین به دنبال معرفی ووشوی خود به دنیا و جایگاه‌سازی آن به عنوان ورزش رزمی بومی چین در کنار کاراته ژاپن و تکواندوی کره بود که جایگاه بین‌المللی بالایی داشتند و مقبولیت زیادی در کشورهای غربی پیدا کرده بودند. با این هدف کمیتهٔ ملی ورزش چین استاد لی تیان جی (به انگلیسی: Li TianJi) را در راس هیاتی از استادان تای چی مسئول این پروژه نمود. پس از چندین سال تلاش سرانجام نتیجه آن در قالب فرم استاندارد ۲۴ حرکتی تای چی چوان و فرم استاندارد ۳۲ حرکتی شمشیر جییِن عرضه شد. این فرمها تحت عنوان تای چی استانداردِ ساده شده (به انگلیسی: Standard Simplified taijiquan) نامیده شدند. اساس این فرم و حرکات استفاده شده در آن از فرم تای چی خاندان یانگ برگرفته شده‌است، هر چند که هیچ‌یک از استادان خاندان یانگ در آن زمان برای مشورت دعوت به همکاری نشدند.
در نتیجه خمیرمایه حرکات این فرم و ترکیب و توالی قرار گرفتن آنها مطابق دانش، تجربه و صلاح دید هیئت تحت نظر استاد لی تیان جی تغییر یافته و شکل گرفت. این شاخه از تای چی روز به روز با حمایت انجمن ووشوی چین و بعدها فدراسیون جهانی ووشو، به سرعت گسترش پیدا کرده‌است. فرم‌های استاندارد پس از استاد لی تیان جی، توسط برادرزادهٔ او استاد لی دُویین (Li Deyin)، تا به امروز گسترش زیادی پیدا کرده‌است. فرم‌های استاندارد ۸ حرکتی، ۱۶ حرکتی، ۲۴ حرکتی، ۳۲ حرکتی و ۴۲ حرکتی دست (تای چی چوان)، و فرم‌های ۳۲ حرکتی و ۴۲ حرکتی شمشیر جییِن (تای چی جیین) اهم آنها را تشکیل می‌دهد. فرم بادبزن استاندارد و نیز فرم مبارزهٔ دونفره دویی لییَن از این دسته هستند. در ایران نیز همانند سایر کشورها، شاخه تای چی استاندارد گسترش زیادی پیدا کرده‌است و تعداد زیادی از تای چی کاران در کشور از آن بهره می‌برند. شایان یادکرد است که به دلیل شباهت سبک استاندارد به تای چی سبک یانگ، بعضاً و نیز به جهت سهولت برقراری ارتباط بیشتر مخاطبان خود با این سبک، از آن با نام سبک یانگ یاد می‌شود که تعبیر دقیقی نیست. در ادامه در شرح آنچه به راستی تای چی سبک یانگ می‌باشد و حاصل فعالیت‌ها و دانش استادان خاندان یانگ در طول سال‌های متمادی است، مطالبی آورده شده‌است.
البته فدراسیون جهانی ووشو در سبک‌های استاندارد تای چی در سال ۲۰۰۴ و همینطور ۲۰۱۳ بازبینی کلی انجام داده و فرم‌های مدرن و فرم‌های استاندارد ویژه هر سبک را نیز به عنوان فرم‌های استاندارد نسل دوم و سوم معرفی کردند که به خصوص در فرم‌های نسل سوم، روح و اصالت سبک‌های سنتی نیز بیشتر به چشم می‌خورد.
سبک سنتی خاندان یانگ
تای چی چوآن سبک یانگ یکی از نگین‌های ارزشمند سرزمین چین در دنیای هنرهای رزمی می‌باشد. از دوران بنیان‌گذار تای چی چوآن سبک یانگ، یانگ لوچان، فرزندانش یانگ بان هو و یانگ جیان هو، نوه‌هایش یانگ شاو هو و یانگ چنگ فو، نتیجه‌های او یانگ جنگ مینگ، یانگ جنگ جی، یانگ جنگ دو و یانگ جنگ گو، همگی با کمک یکدیگر تلاشی یکپارچه در راستای تحقق، توسعه، تکامل و گسترش تای چی چوآن داشته‌اند. تای چی چوآن سبک یانگ با طراحی دقیق در ساختار، زیبا، رها، آهسته و جاری است و در عین حال جنبه‌های رزمی این هنر حفظ شده‌است. همچنین روشی برای ارتقای سلامتی و درمان بیماری می‌باشد.
تای چی خاندان یانگ توسط یانگ لوچان در اواخر قرن هجدهم به وجود آمد. خاندان یانگ به همراه چهار خاندان دیگر، خاندان چِن، خاندان وو (از نسل وو یوشیانگ)، خاندان سون و خاندان وو (از نسل وو چوآن یو)، پنج خاندان تای چی سنتی را تشکیل می‌دهند که میراث خود را از زمان‌های دور نسل به نسل تا به امروز حفظ کرده‌اند و در راستای بسط، گسترش و آموزش آن کوشیده‌اند. تمامی این خاندان‌های نامبرده شده، آموزهای خود را توسط نسل‌های حال حاضر خود به علاقه‌مندان و هنرجویان تای چی چوآن منتقل می‌کنند. نسل‌های حال حاضر خاندان یانگ، استاد یانگ جنگ دو (نسل چهارم) و استاد یانگ جون (نسل ششم) می‌باشند. بزرگان و اعضای تمامی این پنج خاندان با یکدیگر روابط بسیار عمیق و دوستانه دارند و یکدیگر را در راستای گسترش تای چی سنتی در سراسر جهان یاری می‌دهند.
شباهت‌های سبک تای چی استاندارد به تای چی سنتی خاندان یانگ، به دلیل اینکه اساس سبک تای چی استاندارد از تای چی خاندان یانگ گرفته شده‌است، واضح و روشن است. با این حال تفاوت‌های آشکاری در صورت و معنا با یکدیگر دارند که این دو سبک تای چی را از یکدیگر متمایز می‌نماید. آگاهی نسبت به وجوه اشتراک و وجوه تمایز این دو سبک، تای چی کاران را در رسیدن هرچه دقیق تر و سریع تر به اهداف خود یاری می‌کند، چرا که هر کدام تای چی کاران را به منزلی متفاوت از دیگری رهنمون است. شایان ذکر است که برشمردن تفاوت‌های میان سبکها به معنای نفی یک سبک نیست. تمامی سبک‌های تای چی اعضای یک خانوادهٔ بزرگ هستند که از ریشه‌ای یکسان برآمده و در عین حال هر یک مسیر منحصربه‌فرد خود را طی کرده و به دنبال هدفی برگرفته از منظر پدید آورندگانشان سیر می‌کنند.
لطفا جهت دانلود و مشاهده برنامه کلاس‌ها روی لینک روبرو کلیک کنید
تایی چی؛ ورزشی درمانگر
انجام ورزش در هر زمانی مفید است، اما طب سنتی توصیه می‌کند همزمان با بیدار شدن طبیعت باید انجام فعالیت‌های ورزشی را افزایش داده، بویژه باید دقایق یا ساعاتی از روز را به انجام حرکات ورزشی در فضای باز سپری کرد.
حتما شما تا به حال شنیده‌اید که یوگا ورزشی است که می‌تواند با ایجاد تمرکز و آرامش برای شما خواص درمانی نیز داشته باشد، اما شاید کمتر نام ورزش تایی چی را شنیده باشید.
از تایی چی و چی گونگ به عنوان مادر ورزش رزمی کونگ‌فو نام برده می‌شود. این ورزش که در چین و شرق دور بیش از 1500 سال قدمت دارد، در طب سنتی این کشور جایگاه ویژه‌ای در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها دارد.
کلمه «چی» به معنای انرژی حیاتی است و اساس این ورزش بر افزایش انرژی‌های حیاتی بدن و حفظ یا بازگرداندن تعادل ارگان‌های داخل بدن و در نهایت کمک به سلامت یا درمان بیماری‌هاست.
حرکات ورزشی تایی چی آرام و موزون همراه با تفکر و تعمق بوده و تنفس در آن نیز بسیار منظم و در کنترل فرد است. در این ورزش عضلات منقبض و سفت نمی‌شوند و همواره در حالت شل و آرامش هستند. مطالعات مختلف علمی نشان داده است حرکات آرام و موزون تایی چی جریان خون، انرژی و لنف را افزایش می‌دهد و به تنظیم حرکات دستگاه گوارش و روده‌ها نیز کمک می‌کند. دمای بدن را تنظیم و به بهبود وضع تنفس و متابولیسم بدن کمک می‌کند. این روش همچنین در بهبود وضع قلبی عروقی فرد موثر است. گزارش‌ها و تحقیقات علمی نشان داده است تایی چی می‌تواند در کنترل فشار خون در افراد با فشار خون بالا مفید باشد. در بسیاری از بیمارستان‌های کشور چین، درمانگرانی وجود دارند که روزانه این ورزش را به بیماران آموزش می‌دهند.
براساس فلسفه طب سنتی چین (یین و یانگ)، حرکات تایی چی به هماهنگی طبیعت و بدن و جریان بهتر نیروی حیاتی و انرژی در بدن می‌انجامد.
این روش ضمن کمک به سلامت جسمی می‌تواند باعث آرامش، افزایش تمرکز، تقویت حافظه، کاهش تنش و اضطراب شود. انجام این ورزش به افراد مسن برای کمک به پیشگیری و درمان آلزایمر، مشکلات خواب و نیز طول عمر بیشتر توصیه می‌شود. مطالعات نشان داده است ورزش تایی‌چی به عنوان یک درمان مکمل در بیماری‌های صعب‌العلاج و سرطان می‌تواند موثر باشد.
این ورزش برخلاف آنکه حرکات آرام و بدون فشاری را به ورزشکار تحمیل می‌کند، اما متابولیسم را افزایش داده و باعث سوزاندن حجم بالایی از کالری می‌شود، ضمن آنکه به بهبود ساختار قامت و ستون فقرات کمک می‌کند که در نهایت می‌تواند به کاهش وزن و تناسب اندام کمک کند.
در تایی چی، ورزشکار قسمت فوقانی بدن را شل کرده و تنفس با نظم و کنترل خاصی انجام می‌شود. دست‌ها، حرکات خاص و منظمی را تکرار می‌کند. زانوها خم و شل شده و حرکات موج‌وار از دست به پای مخالف منتقل می‌شود. گزارش‌های مختلفی از تاثیرات مثبت این ورزش برای بیمارانی که دیابت، بیماری‌های مفصلی، بیماری‌های قلبی، ام.اس و پارکینسون دارند، منتشر شده است.
دکتر امیرهومن کاظمی
متخصص طب سوزنی و گیاهان دارویی